Знаменитые люди Поставщины
За ратные подвиги в годы войны звания Героя Советского Союза удостоены жители района Ф.Г. Марков и А.И. Масловская.
С Поставским районом связана судьба многих известных людей. Это Герои Социалистического Труда А.А. Володько и В.Н. Осиненко, Герой Российской Федерации летчик-испытатель А.М. Раевский, государственные и хозяйственные деятели: народный комиссар труда СССР А. Цихон, М.М. Хвостов, В.Ф. Янукович, В.В. Чепик, И.П. Шаколо, Б.П. Шилько, П.М. Розынко, военные деятели А.В. Станкевич, И.Ф. Шубин, В.А. Юшкевич, писатели В.Н.Дубовка, И.В.Малец, М.А. Машара, А.И. Нафранович, И.М. Прокопович.
На Поставщине в местечке Королиново (в настоящее время территория Комайского сельского Совета) жил и творил известный художник с мировым именем Альфред Ромер.
Родиной Поставщина стала и для народной артистки России Лидии Абрамовой.
Герои Советского Союза, Герои Социалистического Труда, Герои Российской Федерации, уроженцы Поставского района.
Герой Российской Федерации полковник
РАЕВСКИЙ Александр Михайлович
Родился 1 января 1957 года в г. Поставы Витебской области Белорусской ССР. Выпускник Минского СВУ 1974 года. В 1979 году закончил Черниговское высшее военное авиационное училище лётчиков. После училища проходил службу в авиации Тихоокеанского флота на кораблях «Минск» и «Новороссийск». Участвовал в двух боевых службах. В 1985 году окончил Центр подготовки лётчиков-истребителей.
Проводил испытания самолётов и вертолётов авиации флота. Одним из первых освоил самолёт вертикального взлёта и посадки Як-38. Принимал активное участие в испытаниях корабельных самолётов Су-25У, ТГ, Су-27К. 28 августа 1990 года первым из лётчиков-испытателей выполнил самостоятельную посадку на корабль самолёта Су-27К (Су-33).
Прошёл путь от рядового лётчика до лётчика-испытателя, а с 1992 года от старшего лётчика-испытателя до начальника Государственного лётно-испытательного центра Министерства обороны Российской Федерации.
Удостоен звания Героя Российской Федерации Указом Президента от 15 августа 1995 года за проявленные отвагу и высокий профессионализм во время совершения посадки дорогостоящего опытного самолёта на палубу авианесущего крейсера в сложных метеорологических условиях при отказе на крейсере оптической системы, без которой посадка на палубу не выполняется.
С 1990 года до окончания лётного этапа испытаний в сентябре 1994 года совершил 78 посадок на палубу авианосца, из них более 50 – в условиях, сопряжённых с риском для жизни.
В 2002 году удостоен звания заслуженного лётчика-испытателя.
Трагически погиб в автомобильной катастрофе в августе 2008 года.
Герой Советского Союза
МАРКОВ Фёдор Григорьевич
Родился 24 декабря 1913 года в деревне Качанишки Поставского района.
Участник революционного движения в Западной Белоруссии, в 1936-1939г.г. находился в концлагере, а затем в вильнюсской тюрьме.
В 1939-1941г.г. выбран председателем Свентянского городского Совета, заместителем председателя Вилейского облисполкома.
С первых дней Великой Отечественной войны Фёдор Григорьевич воевал в составе действующей армии. В сентябре 1941 года по решению ЦК КП(б)Б был отозван для работы в тылу врага. Свой боевой партизанский путь начал командиром спецгруппы партизанского отряда. В мае 1942 года назначен командиром партизанского отряда имени Суворова, а в ноябре 1942 года возглавил партизанскую бригаду имени Ворошилова, являясь одновременно с апреля 1942 года начальникам военно-оперативного отдела Вилейского подпольного обкома КП(б)Б.
За боевые заслуги, героизм, проявленный в боях с немецко-фашистскими захватчиками, Ф.Г. Маркову 1 января 1944 года присвоено звание Героя Советского Союза.
С 1944 года Ф.Г. Марков заместитель председателя Вилейского, Молодечненского облисполкомов.
Неоднократно избирался депутатом Верховного Совета БССР.
Умер 14 января 1958 года. Его именем названы улицы в Поставах, Вилейке, г.п. Лынтупы.
Герой Советского Союза
МАСЛОВСКАЯ Анна Ивановна
Родилась 6 января 1920 года в д. Курсевичи Поставского района.
До войны работала старшей пионервожатой Лынтупской школы Поставского района. В июне 1941 года добровольно вступила в ряды Красной Армии. Попала в окружение, наладила связь с партизанами. В 1942 году по заданию подпольной партийной организации с целью разведки устроилась в Поставах на работу в швейную мастерскую, которая обслуживала эсэсовцев. С её помощью подпольщики уничтожили гитлеровского генерала. С мая 1943 года заместитель комиссара по комсомольской работе партизанского отряда имени Пархоменки партизанской бригады имени Ворошилова.
С 24 декабря 1942 года по 4 июля 1944 года Анна Яковлевна член Поставского подпольного райкома ЛКСМБ.
Участвовала в разгроме фашистских гарнизонов в Залесье, Лынтупах, Комаях, в подрыве вражеских эшелонов, железнодорожных рельсов.
Звание Героя Советского Союза присвоено в 1944 году за проявленные мужество и героизм при выполнении ответственных заданий в тылу фашистов в годы Великой Отечественной войны.
После войны стала приёмной матерью 15 сирот, родители которых погибли от рук фашистов.
Умерла 11 ноября 1980 года.
Герой Социалистического Труда
ВОЛОДЬКО Адольф Адольфович
Родился 17 июля 1946 года в д. Старчуны Поставского района.
Трудовую деятельность начал в 1960 году трактористом в колхозе имени Держинского.
В 22 года стал председателем колхоза имени Суворова Поставского района (в настоящее время СПК «Новоселки-Лучай»). Став самым молодым руководителем, он сумел из отстающего колхоза сделать перспективное, процветающее хозяйство, которое более 40 лет бессменно возглавляет.
Адольф Адольфович является инициатором применения новейших технологий в сфере сельскохозяйственного производства, ему присущ постоянный поиск нового, способность видеть перспективу дальнейшего развития.
Трудовая и общественная деятельность Адольфа Адольфовича отмечена многими заслуженными высокими государственными наградами: Орден Трудового Красного Знамени (1971), Орден имени Ленина (1973), Орден Октябрьской Революции (1981), Орден Дружбы народов.
В 1981 году присвоено звание «Заслуженный работник сельского хозяйства БССР».
Почётное звание Герой Социалистического Труда с награждением Орденом Ленина и Золотой медалью «Серп и молот» присвоено в 1988 году.
Адольф Адольфович неоднократно избирался депутатом районного и областного Совета депутатов, Верховного Совета СССР.
Умер 28 марта 2019 года.
Герой Социалистического Труда
ОСЕНЕНКО Василий Николаевич
Родился 31 января 1916 года в д. Липники Поставского района.
До войны работал в Вилейском областном управлении НКВД. Во время Великой Отечественной войны был заместителем командира по разведке отряда имени Суворова. Командир отряда «Слава» бригады имени Ворошилова, одновременно с апреля 1942 года по июль 1944 года секретарь Поставского подпольного райкома комсомола.
Почётное звание Героя Социалистического Труда присвоено в 1966 году за успехи в развитии сельскохозяйственного производства, во время работы первым секретарём Глубокского райкома КПБ.
Награждён орденами Ленина, Красного Знамени, Отечественной войны 1-й степени.
С 1964 года работал первым секретарём Глубокского райкома КПБ, в 1967-1976 г.г. председателем партийной комиссии при Витебском обкоме КПБ. Член центрального комитета КПБ в 1966-1971г.г., депутат Верховного Совета БССР в 1947-1951, 1963-1967 г.г.
Умер 13 июня 1977 года.
ВАВІЛАЎ Антон Уладзіміравіч
доктар тэхнічных навук, замежны член РААіБН і УТАНУ, прафесар
Нарадзіўся ў 1949 г. у г. Паставы, закончыў школу са срэбным медалём. Вышэйшую адукацыю атрымаў у Беларускім тэхналагічным інстытуце. У 1976 г. абараніў кандыдацкую дысертацыю. У Беларускім палітэхнічным інстытуце (цяпер БНТУ) спачатку стаў дацэнтам, а потым узначаліў кафедру “Будаўнічыя і дарожныя машыны”. У 1991 г. у Маскве абараніў доктарскую дысертацыю, а праз год атрымаў званне прафесара.
З 1996 г. быў прызначаны на пасаду прарэктара Беларускай дзяржаўнай політэхнічнай акадэміі. З 2001 г. узначальвае навуковае аб’яднанне па стварэнню тэхналагічных машын. З’яўляецца замежным членам Расійскай акадэміі архітэктуры і будаўнічых навук, Акадэмікам уздыма-транспартнай акадэміі навук Украіны.
Антон Уладзіміравіч займаецца распрацоўкай навуковых асноў стварэння канкурэнтаздольнай, энэрга- і рэсурсазберагаючай будаўнічай тэхнікі і прагназавання яе развіцця на перспектыву, распрацоўвае метадалогію праектавання шматфункцыянальных машын, сістэмны падыход фарміравання іх комплексаў; метады выбару эфектыўных варыянтаў механізацыі пад перспектыўныя тэхналогіі, патрабаванні да комплексаў машын, якія забяспечваюць сусветны ўзровень рэалізацыі тэхналагічных працэсаў; метады эканамічнага праектавання машын і тэхналагічных комплексаў. Аўтар 9 манаграфій, 13 кніг, каля 500 навуковых прац. Старшыня Рады па абароне доктарскіх дысертацый, працаваў экспертам Вышэйшай атэстацыйнай камісіі Беларусі.
У 2003 г. Інстытут біяграфій ЗША надаў Вавілаву А.У. званне “Чалавек года”. У 2004-2006 гг. Міжнародны біяграфічны цэнтр у Кембрыджы надаў званне “Выбітны выкладчык і інтэлектуал ХХІ стагоддзя”.
ЗАЛУЦКІ Іосіф Віктаравіч
доктар медыцынскіх навук, член-карэспандэнт НАНБ, прафесар
Нарадзіўся 5 верасня 1950 г. у в. Мумішкі Пастаўскага раёна. Вучыўся ў Караліноўскай васьмігадовай школе, затым у Маладзечанскім медыцынскім вучылішчы. У 1978 г. з адзнакай закончыў лячэбны факультэт Мінскага медыцынскага інстытута. Працаваў клінічным ардынатарам, урачом-радыёлагам радыёлагічнага аддзялення НДІ анкалогіі і медыцынскай радыялогіі Міністэрства аховы здароўя БССР (1978-1982 гг.). Пасля аспірантуры працаваў у лабараторыі гіпертэрміі і клінічнай тэрапіі, аддзяленні рэабілітацыі і брахітэрапіі, аддзяленні агульнай анкалогіі і пластычнай хірургіі НДІ анкалогіі і медыцынскай радыялогіі.
У 1986 г. абараніў кандыдацкую дысертацыю, у 1994 г. – доктарскую. У 2000 г. яму нададзена званне прафесара. У тым жа годзе ён прызначаны дырэктарам ДУ “НДІ анкалогіі і медыцынскай радыялогіі імя М.М. Аляксандрава”. З 1999 г. да 2007 г. быў загадчыкам кафедры анкалогіі Беларускай медыцынскай акадэміі паслядыпломнай адукацыі. У 2004 г. Іосіф Залуцкі абраны членам-карэспандэнтам НАН Беларусі. На працягу 2001-2009 гг. каардынаваў працу анкалагічнай службы рэспублікі. З 15 студзеня 2010 г. працаваў намеснікам акадэміка-сакратара аддзялення медыцынскіх навук НАН Беларусі. З 26 снежня 2010 г. прызначаны дырэктарам ДНУ “Інстытут фізіялогіі” НАН Беларусі.
І.В. Залуцкі – выдатны хірург, урач вышэйшай кваліфікацыйнай катэгорыі, вялікі вучоны ў вобласці анкалогіі. Асноўныя напрамкі яго навуковай дзейнасці - распрацоўка і ўкараненне ў клінічную практыку новых метадаў лячэння і рэабілітацыі хворых на анкалогію. Ён вядомы ў краінах блізкага і далёкага замежжа як вучоны-анколаг і пластычны хірург, высокакваліфікаваны спецыяліст у вобласці анкалогіі апорна-рухальнага апарата, галавы, шыі, рэканструктыўна-аднаўленчай хірургіі.
Пад кіраўніцтвам Залуцкага І.В. абаронена 15 кандыдацкіх і 4 доктарскія дысертацыі. Ён з’яўляецца аўтарам больш 300 навуковых і навукова-метадычных прац, 7 манаграфій і мае 17 патэнтаў.
Прафесар І.В.Залуцкі - член праўлення Міжнароднай асацыяцыі пластычных хірургаў і анколагаў, член Еўрапейскага таварыства прамянёвых тэрапеўтаў-анколагаў, сапраўдны член Таварыства пластычных, рэканструктыўных і эстэтычных хірургаў Расіі. Член рэдкалегіі навуковых часопісаў “Здравоохранение”, «Медицинские новости», «Український радіологічний журнал», галоўны рэдактар штогадовых зборнікаў навуковых прац “Актуальныя праблемы анкалогіі і медыцынскай радыялогіі”, рэдактар штогадовага зборніка “Злаякасныя ўтварэнні ў Беларусі”.
Іосіф Віктаравіч Залуцкі – выдатны вучоны і ўрач, чалавек, сэрца якога адкрыта да роднай зямлі і людзей, якія апынуліся ў цяжкай, іншы раз у крытычнай сітуацыі. Навуковы вопыт і майстэрства Іосіфа Віктаравіча даюць ім вялікую надзею на выздараўленне.
КАЗАРАВЕЦ Мікалай Уладзіміравіч
доктар сельскагаспадарчых навук, член-карэспандэнт НАНБ
Нарадзіўся 26 сакавіка 1949 г. у в. Харкі Пастаўскага раёна. Вучыўся ў Варапаеўскай сярэдняй школе, Добрушскім ГПТВ электрыкаў. У 1977 г. закончыў Віцебскі ветэрынарны інстытут. Пасля заканчэння працаваў у Петрыкаўскім раёне Гомельскай вобласці ў саўгасе “Навасёлкі” галоўным заатэхнікам, потым дырэктарам саўгаса “Мышанка”. З 1980 па 1984 год вучыўся ў завочнай аспірантуры пры Беларускім навукова-даследчым інстытуце жывёлагадоўлі і ў 1984 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю. З 1987 г. працаваў дацэнтам і дэканам зааінжынернага факультэта Беларускай дзяржаўнай сельскагаспадарчай акадэміі. У 1999 г. атрымаў ступень доктара сельскагаспадарчых навук. З 2000 г. працаваў начальнікам Упраўлення адукацыі, навукі і кадраў Міністэрства сельскай гаспадаркі і харчавання. З 2003 г. – рэктарам Беларускага дзяржаўнага аграрнага тэхнічнага ўніверсітэта.
На Еўрапейскім форуме па аграрнай адукацыі праца рэктара Казараўца М.У. і яго навукова-педагагічнага калектыва атрымала вышэйшую адзнаку, і ў хуткім часеОксфардскі ўніверсітэт адзначыў дзейнасць рэктара пазалочанай статуэткай Сакрата “За значны ўклад у развіццё грамадства”. З 2004 г. Мікалай Уладзіміравіч Казаравец з’яўляецца членам-карэспандэнтам НАН Беларусі. З 2012 г. – член Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь, старшыня Пастаяннай камісіі Савета Рэспублікі па адукацыі, навуцы, культуры і сацыяльнаму развіццю і намеснік старшыні Пастаяннай камісіі па адукацыі, навуцы, сацыяльных пытаннях Саюза Беларусі і Расіі.
У навуковай сферы займаўся даследаваннямі па селекцыі малочнага статка. Аўтар больш 500 навуковых работ, у тым ліку 13 манаграфій, 47 вучэбных дапаможнікаў і даведнікаў, 11 патэнтаў. Асабіста кіраваў дысертацыйнымі працамі сваіх вучняў, трыз якіх ужо атрымалі дыпломы кандыдатаў навук. Казаравец М.У. – выдатны вучоны ў вобласці сельскагаспадарчай жывёлагадоўлі, педагог са шматгадовым стажам і арганізатар зааінжынернай навукі ў нашай краіне.
ЛОЎКІС Зянон Валянцінавіч
заслужаны дзеяч навукі Рэспублікі Беларусь, член-карэспандэнт НАНБ,
доктар тэхнічных навук, прафесар
Нарадзіўся 5 кастрычніка 1946 г. у в. Мажэйкі Пастаўскага раёна. Пасля школы на скончыў Гарадокскі тэхнікум механізацыі і электрыфікацыі сельскай гаспадаркі. Працаваў інжынерам-механікам калгаса імя Мічурына Пастаўскага раёна. У 1971 г. скончыў Маскоўскі інстытут інжынераў сельскагаспадарчай вытворчасці імя В.П. Гарачкіна, потым аспірантуру. У 1975 г. там жа абараніў кандыдацкую дысертацыю і застаўся працаваць старшым выкладчыкам і дацэнтам. У 1982 г. вяртаецца ў Беларусь і ўладкоўваецца працаваць дацэнтам у БІМСГ. Там жа ён узначальвае кафедру “Тэорыя механікі і механізмаў”, а потым – кафедру “Гідраўліка і гідраўлічныя машыны”. У 1990 г. абараняе доктарскую дысертацыю. Дзякуючы яго навукова-практычнай дзейнасці ў серыйную вытворчасць паступілі новыя бульбаўборачныя камбайны (КПК-2(3)-01) і іншыя эфектыўныя сельскагаспадарчыя машыны.
У 1997 г. пераходзіць на пасаду начальніка Галоўнага ўпраўлення адукацыі і кадраў Міністэрства сельскай гаспадаркі і харчавання. У 2000 г. узначальвае Галоўнае ўпраўленне навукі, адукацыі, кадраў і сертыфікацыі прадуктаў канцэрна “Белдзяржхарчпрам”. У 2001 г. Зянон Валянцінавіч стварыў і ўзначаліў Беларускі навукова-даследчы і праектна-канструктарскі інстытут харчовых прадуктаў. З 2006 г. інстытут стаў галоўным у НПЦ НАНБ па харчаванню, а Зянон Валянцінавіч быў прызначаны генеральным дырэктарам.
За час сваёй навуковай і педагагічнай дзейнасці Зянон Валянцінавіч здолеў падрыхтаваць 28 кандыдатаў навук і 2 дактароў навук, напісаць 23 кнігі і падручнікі, апублікаваць звыш 530 навуковых прац. Атрымаў 108 патэнтаў і аўтарскіх пасведчанняў на вынаходніцтвы, многія з каторых укараняны у тэхналогіях і машынах народнай гаспадаркі. 20 красавіка 2009 г. быў абраны членам-карэспандэнтам НАН Беларусі па спецыяльнасці “Тэхналогія вытворчасці прадуктаў харчавання”. У 2013 г. яму прысвоена ганаровае званне “Заслужаны дзеяч навукі Рэспублікі Беларусь”, узнагароджаны радам грамат і медалямі.
МАЙСЯЁНАК Андрэй Георгіевіч
доктар біялагічных навук, член-карэспандэнт НАН Беларусі, прафесар
Нарадзіўся 1 чэрвеня 1943 г. у г. Глыбокае. У 1948 г. сям’я пераехала ў г.п. Варапаева. Пасля заканчэння Варапаеўскай школы ў 1959 г. Майсяёнак А.Г. паступае ў Гродзенскі медыцынскі інстытут. У 1965 г. там жа паступае ў аспірантуру па бiяхiмii i працуе асiстэнтам кафедры шпiтальнай тэрапii. У 1970 г. абараняе кандыдацкую дысертацыю, пасля чаго пераходзіць на пасаду вучонага секратара i далей загадчыка лабараторыі ў Аддзел рэгуляцыі абмену рэчываў АН БССР у Гродна (з 1985 г. – Інстытут біяхіміі АН БССР). У 1992-1996 гг. працаваў намеснікам дырэктара, а ў 1996-1998 гг. – выконваючым абавязкі дырэктара Інстытута біяхіміі НАН Беларусi. З 2011 г. працуе ў РУП “Навукова-практычны центр НАН Беларусi па харчаванню”. Тут яго вопыт і багатыя веды ў вобласці вітаміналогіі і нутрыцыялогіі запатрабаваныя поўнасцю. Выкладаў фізіялогію харчавання ў ГрДУ імя Я. Купалы. З 2016 г. узначальвае адзел вiтамiналогii i нутрыцэўтыкi ДП “Iнстытут бiяхiмii бiялагiчна актыўных злучэнняў НАН Беларусi” (г. Гродна). Як член НАН Беларусi супрацоўнiчае з адзяленнем медыцынскiх навук.
Доктарскую дысертацыю абараніў у 1996 г. У 1997 г. атрымаў званне прафесара. У 2000 г. быў абраны членам-карэспандэнтам НАН Беларусі. Напісаў звыш 450 навуковых прац, у тым ліку 7 манаграфій. Шэраг распрацовак прафесара Майсяёнка А.Г. атрымалі сусветны прыярытэт, аб чым сведчаць 20 аўтарскіх пасведчанняў на вынаходніцтвы і патэнтаў. Пад яго кіраўніцтвам абаронены 3 доктарскія і 18 кандыдацкіх дысертацый. Заснавальнiк i рэдактар перыядычнага выдання “Харчаванне i абмен рэчаваў” (2002-2016 гг.). На міжнародных форумах даклады члена-карэспандэнта Майсяёнка А.Г. праходзяць з вялікім поспехам.
Яго імя ўнесена ў біяграфічныя сусветныя выданні “Хто ёсць хто ў Еўрапейскіх даследаваннях і развіцці?” і “Хто ёсць хто сучаснікі?”. Стаў лаўрэатам прэмій Polkul-Fundation (2002 г.) Boris Kit – Preis (2003 г.). Больш 10 гадоў узначальваў Гродзенскую краязнаўчую асацыяцыю. Быў абраны ў праўленне Беларускага фонда культуры. Актыўна супрацоўнічае з краязнаўцамі Гродна, Глыбокага, Браслава і Паставаў, аўтар шматлiкiх артыкулаў па гiсторыi навукi, медыцыны, краязнаўству.
